Ψυχρός αλλά στεγνός χειμώνας
Δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις της έγκυρης βρετανικής μετεωρολογικής υπηρεσίας Metoffice για τον επερχόμενο χειμώνα σε ό,τι αφορά τις αναμενόμενες βροχοπτώσεις. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που μάς δίνει ο κ. Νίκος Μαζαράκης, μετεωρολόγος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι βροχοπτώσεις που αναμένονται στη χώρα μας, όπως φαίνεται στο σχήμα 1, θα είναι, με πιθανότητα άνω του 60%, χαμηλότερες σε σχέση με τις κανονικές για την εποχή τιμές. Η ξηρασία δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα μόνο της Ελλάδας καθώς οι εκτιμήσεις αφορούν ουσιαστικά ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου και τα Βαλκάνια.
Στην περίπτωση που επαληθευτεί το παραπάνω σενάριο, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν σε μια περιοχή το τρίμηνο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου σημειώνονται κατά μέσο όρο 100 χιλιοστά, τον επερχόμενο χειμώνα θα πέσουν λιγότερα. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει και την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς σε πολλές περιπτώσεις αν και βρέχει λιγότερο από το κανονικό, η βροχή αυτή συγκεντρώνεται σε λιγότερες ημέρες αλλά σε μεγάλες ποσότητες.
Για παράδειγμα, στην Αθήνα τον περασμένο μήνα η βροχή που έπεσε ήταν μόνο 17,6 χιλιοστά -με κανονική τιμή τα 47,7- και από αυτά τα 16,2 έπεσαν μέσα σε μία μόνο μέρα, ενώ συνολικά για όλο το μήνα έβρεξε μόλις δύο μέρες! Οι περιοχές που αναμένεται, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις του Metoffice, να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι όλες οι ηπειρωτικές περιοχές και τα νησιά του Αιγαίου.
Από την άλλη, οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για τη θερμοκρασία για την ίδια χρονική περίοδο κάνουν λόγο για ένα σχετικά ψυχρό χειμώνα με θερμοκρασίες κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, όπως φαίνεται στο σχήμα 2. Οι περιοχές που θα καταναλώσουν περισσότερη ενέργεια για θέρμανση θα είναι η Ανατολική Στερεά (συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής), η Εύβοια και το Αιγαίο, καθώς η πιθανότητα για έναν κρύο χειμώνα ξεπερνάει το 60%. Ακολουθούν η υπόλοιπη Στερεά, η Κρήτη και η Πελοπόννησος, όπου στο ψυχρό σενάριο οι Βρετανοί μετεωρολόγοι δίνουν πιθανότητα 40%, ενώ για την υπόλοιπη Ελλάδα δεν μπορεί να βγει ακόμα κάποιο ασφαλές συμπέρασμα. Η επαλήθευση του παραπάνω σεναρίου προϋποθέτει την έλευση λιγότερων από τα συνηθισμένα βαρομετρικών χαμηλών από την Κεντρική Μεσόγειο. Αυτή η εποχή χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από τη συχνή διέλευση βαρομετρικών συστημάτων από τη Δυτική Ευρώπη και τη Μεσόγειο, τα οποία περνώντας πάνω από τη χώρα μας χαρίζουν άφθονες βροχές αλλά και χιόνια στα ορεινά.
Τα τελευταία δύο χρόνια όμως υπάρχει μια ξεκάθαρη μείωση της συχνότητας διέλευσης τέτοιων συστημάτων τη χειμερινή περίοδο, γεγονός που συνδέεται άμεσα με τις μειωμένες βροχοπτώσεις σε περιοχές που παραδοσιακά τροφοδοτούν με νερό την υπόλοιπη Ελλάδα, όπως είναι η Κεντρική Στερεά και οι μεγάλες οροσειρές του κεντρικού ηπειρωτικού κορμού.
Ομως η καλοκαιρία το χειμώνα πολλές φορές συνδυάζεται με βόρειο ρεύμα στην Ανατολική Ελλάδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ψυχρές αέριες μάζες θα ρίχνουν τη θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα από τη μία, από την άλλη όμως αυτές οι μάζες, επειδή έρχονται από τις ηπειρωτικές περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, είναι ιδιαίτερα ξηρές και οι βροχοπτώσεις που προκαλούν είναι κατά κανόνα ελάχιστες.
Ζητούν άμεσα μέτρα για τη σπατάλη νερού
Εφιαλτικές θα είναι για τη χώρα μας οι συνέπειες της παρατεταμένης ξηρασίας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών. Ηδη καταγράφεται έλλειμμα πάνω από 60% τόσο στα υπόγεια όσο και στα επιφανειακά ύδατα, δηλαδή τις λίμνες και τα ποτάμια, ενώ η ανεξέλεγκτη άρδευση απειλεί με εξάντληση τα μειωμένα υδατικά αποθέματα.
«Είχαμε προειδοποιήσει την ΕΥΔΑΠ ότι δεν μπορεί να βασίζεται σε υποθέσεις και αναξιόπιστα μαθηματικά μοντέλα για το αν θα βρέξει ή όχι. Πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά της σπατάλης νερού και όχι αύξηση τιμολογίων εις βάρος του συνετού καταναλωτή. Είναι παράλογο να δίνουμε άδειες γεωτρήσεων νομότυπα, αλλά να μην ελέγχουμε πόσο νερό αντλείται και αν αντέχει ο υδροφόρος ορίζοντας» εξηγεί ο κ. Παναγιώτης Σαμπατακάκης, υδρογεωλόγος και πρόεδρος του επιστημονικού συλλόγου του ΙΓΜΕ. Είμαστε ήδη στα μέσα του φθινοπώρου και η ξηρασία συνεχίζεται, με συνέπεια αυτή τη στιγμή το έλλειμμα στα υδατικά αποθέματα να ξεπερνά το 60% συγκριτικά με το μέσο όρο αντίστοιχης περιόδου. Εχουν προηγηθεί δύο χρονιές κατά τις οποίες οι βροχοπτώσεις ήταν
κατά 30% χαμηλότερες από το μέσο όρο.
«Σε περίπτωση που και ο φετινός χειμώνας δεν έχει βροχές, τότε το έλλειμμα θα ξεπεράσει από τον ερχόμενο Μάιο το 70-80%» εκτιμά ο κ. Σαμπατακάκης. Οι μετεωρολογικές προβλέψεις δίνουν ελάχιστες και σποραδικές βροχές, οι οποίες «δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα, καθώς το νερό που πέφτει εξατμίζεται εξαιτίας των υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών και δεν τροφοδοτεί τους υπόγειους υδροφόρους ούτε τις λίμνες και τα ποτάμια». Οι υψηλές θερμοκρασίες και η συνεχιζόμενη ξηρασία παρατείνουν, όπως είναι φυσικό, την αρδευτική περίοδο. Αυτό σημαίνει άμεσες συνέπειες στην αγροτική παραγωγή, διότι οι εκτεταμένες πεδιάδες που βασίζουν την άρδευσή τους στα υπόγεια νερά -και αυτές είναι οι περισσότερες στη χώρα μας- σύντομα δεν θα έχουν στη διάθεσή τους αποθέματα νερού για να καλύψουν ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
«Παράλληλα, πολλοί δήμοι που ήδη έχουν χτυπήσει κόκκινο εξαιτίας της λειψυδρίας, θα βρεθούν αντιμέτωποι με περαιτέρω προβλήματα ύδρευσης» καταλήγει ο κ. Σαμπατακάκης.
Και όμως, ο καιρός τρελάθηκε και φέτος
Την ώρα που στην Ελλάδα οι θερμοκρασίες παραμένουν πολύ πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα και η παρατεταμένη ξηρασία προκαλεί εφιάλτες, στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη επικρατεί… βαρυχειμωνιά. Τα πρωτοφανή παιχνίδια του καιρού και οι ακραίες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας αποδίδονται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στις κλιματικές αλλαγές και στην αύξηση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας.
«Εχουμε ένα παρατεταμένο κύμα καλοκαιρίας, με υψηλές θερμοκρασίες, γεγονός που δεν θεωρείται σπάνιο τα τελευταία χρόνια. Η τάση του καιρού για ολοένα και πιο ακραίες διακυμάνσεις είναι δεδομένη. Αυτή τη στιγμή επικρατεί μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην Ευρώπη σε συνδυασμό με έναν αντικυκλώνα στην περιοχή μας, που προκαλεί χιόνια και πολύ κρύο δυτικά και βόρεια και ζέστη στην Ελλάδα» αναφέρει ο κ. Μιχάλης Πετράκης, διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η συγκεκριμένη διαταραχή του καιρού, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, οφείλεται στο γεγονός ότι ιδιαίτερα ψυχρές αέριες μάζες από την Αρκτική κινήθηκαν νοτιότερα, επηρεάζοντας τη Δυτική Ευρώπη με πολλές βροχές αλλά και εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτές οι αέριες μάζες εγκλωβίστηκαν στα δυτικά και παρέμειναν σχεδόν ακίνητες, με αποτέλεσμα στα ανατολικά, δηλαδή στην Ελλάδα, να δημιουργείται μια εντελώς αντίθετη κατάσταση: Μεταφέρονται συνεχώς θερμές αέριες μάζες από τις ακτές της Αφρικής στη χώρα μας και γενικότερα στα Βαλκάνια. Παρόμοια φαινόμενα, σύμφωνα με τον κ. Πετράκη, δεν είναι πρωτοφανή για την εποχή, αλλά διαφέρουν ως προς τη διάρκεια και τη συχνότητα εμφάνισής τους.
«Οι μετεωρολογικές προβλέψεις δείχνουν ότι από την άλλη εβδομάδα σιγά σιγά θα επικρατήσουν
φθινοπωρινές συνθήκες, χωρίς ωστόσο σημαντικές βροχοπτώσεις».
πηγές:e-tipos.com
Στην περίπτωση που επαληθευτεί το παραπάνω σενάριο, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν σε μια περιοχή το τρίμηνο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου σημειώνονται κατά μέσο όρο 100 χιλιοστά, τον επερχόμενο χειμώνα θα πέσουν λιγότερα. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει και την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς σε πολλές περιπτώσεις αν και βρέχει λιγότερο από το κανονικό, η βροχή αυτή συγκεντρώνεται σε λιγότερες ημέρες αλλά σε μεγάλες ποσότητες.
Για παράδειγμα, στην Αθήνα τον περασμένο μήνα η βροχή που έπεσε ήταν μόνο 17,6 χιλιοστά -με κανονική τιμή τα 47,7- και από αυτά τα 16,2 έπεσαν μέσα σε μία μόνο μέρα, ενώ συνολικά για όλο το μήνα έβρεξε μόλις δύο μέρες! Οι περιοχές που αναμένεται, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις του Metoffice, να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι όλες οι ηπειρωτικές περιοχές και τα νησιά του Αιγαίου.
Από την άλλη, οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για τη θερμοκρασία για την ίδια χρονική περίοδο κάνουν λόγο για ένα σχετικά ψυχρό χειμώνα με θερμοκρασίες κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, όπως φαίνεται στο σχήμα 2. Οι περιοχές που θα καταναλώσουν περισσότερη ενέργεια για θέρμανση θα είναι η Ανατολική Στερεά (συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής), η Εύβοια και το Αιγαίο, καθώς η πιθανότητα για έναν κρύο χειμώνα ξεπερνάει το 60%. Ακολουθούν η υπόλοιπη Στερεά, η Κρήτη και η Πελοπόννησος, όπου στο ψυχρό σενάριο οι Βρετανοί μετεωρολόγοι δίνουν πιθανότητα 40%, ενώ για την υπόλοιπη Ελλάδα δεν μπορεί να βγει ακόμα κάποιο ασφαλές συμπέρασμα. Η επαλήθευση του παραπάνω σεναρίου προϋποθέτει την έλευση λιγότερων από τα συνηθισμένα βαρομετρικών χαμηλών από την Κεντρική Μεσόγειο. Αυτή η εποχή χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από τη συχνή διέλευση βαρομετρικών συστημάτων από τη Δυτική Ευρώπη και τη Μεσόγειο, τα οποία περνώντας πάνω από τη χώρα μας χαρίζουν άφθονες βροχές αλλά και χιόνια στα ορεινά.
Τα τελευταία δύο χρόνια όμως υπάρχει μια ξεκάθαρη μείωση της συχνότητας διέλευσης τέτοιων συστημάτων τη χειμερινή περίοδο, γεγονός που συνδέεται άμεσα με τις μειωμένες βροχοπτώσεις σε περιοχές που παραδοσιακά τροφοδοτούν με νερό την υπόλοιπη Ελλάδα, όπως είναι η Κεντρική Στερεά και οι μεγάλες οροσειρές του κεντρικού ηπειρωτικού κορμού.
Ομως η καλοκαιρία το χειμώνα πολλές φορές συνδυάζεται με βόρειο ρεύμα στην Ανατολική Ελλάδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ψυχρές αέριες μάζες θα ρίχνουν τη θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα από τη μία, από την άλλη όμως αυτές οι μάζες, επειδή έρχονται από τις ηπειρωτικές περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, είναι ιδιαίτερα ξηρές και οι βροχοπτώσεις που προκαλούν είναι κατά κανόνα ελάχιστες.
Ζητούν άμεσα μέτρα για τη σπατάλη νερού
Εφιαλτικές θα είναι για τη χώρα μας οι συνέπειες της παρατεταμένης ξηρασίας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών. Ηδη καταγράφεται έλλειμμα πάνω από 60% τόσο στα υπόγεια όσο και στα επιφανειακά ύδατα, δηλαδή τις λίμνες και τα ποτάμια, ενώ η ανεξέλεγκτη άρδευση απειλεί με εξάντληση τα μειωμένα υδατικά αποθέματα.
«Είχαμε προειδοποιήσει την ΕΥΔΑΠ ότι δεν μπορεί να βασίζεται σε υποθέσεις και αναξιόπιστα μαθηματικά μοντέλα για το αν θα βρέξει ή όχι. Πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά της σπατάλης νερού και όχι αύξηση τιμολογίων εις βάρος του συνετού καταναλωτή. Είναι παράλογο να δίνουμε άδειες γεωτρήσεων νομότυπα, αλλά να μην ελέγχουμε πόσο νερό αντλείται και αν αντέχει ο υδροφόρος ορίζοντας» εξηγεί ο κ. Παναγιώτης Σαμπατακάκης, υδρογεωλόγος και πρόεδρος του επιστημονικού συλλόγου του ΙΓΜΕ. Είμαστε ήδη στα μέσα του φθινοπώρου και η ξηρασία συνεχίζεται, με συνέπεια αυτή τη στιγμή το έλλειμμα στα υδατικά αποθέματα να ξεπερνά το 60% συγκριτικά με το μέσο όρο αντίστοιχης περιόδου. Εχουν προηγηθεί δύο χρονιές κατά τις οποίες οι βροχοπτώσεις ήταν
κατά 30% χαμηλότερες από το μέσο όρο.
«Σε περίπτωση που και ο φετινός χειμώνας δεν έχει βροχές, τότε το έλλειμμα θα ξεπεράσει από τον ερχόμενο Μάιο το 70-80%» εκτιμά ο κ. Σαμπατακάκης. Οι μετεωρολογικές προβλέψεις δίνουν ελάχιστες και σποραδικές βροχές, οι οποίες «δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα, καθώς το νερό που πέφτει εξατμίζεται εξαιτίας των υψηλών για την εποχή θερμοκρασιών και δεν τροφοδοτεί τους υπόγειους υδροφόρους ούτε τις λίμνες και τα ποτάμια». Οι υψηλές θερμοκρασίες και η συνεχιζόμενη ξηρασία παρατείνουν, όπως είναι φυσικό, την αρδευτική περίοδο. Αυτό σημαίνει άμεσες συνέπειες στην αγροτική παραγωγή, διότι οι εκτεταμένες πεδιάδες που βασίζουν την άρδευσή τους στα υπόγεια νερά -και αυτές είναι οι περισσότερες στη χώρα μας- σύντομα δεν θα έχουν στη διάθεσή τους αποθέματα νερού για να καλύψουν ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
«Παράλληλα, πολλοί δήμοι που ήδη έχουν χτυπήσει κόκκινο εξαιτίας της λειψυδρίας, θα βρεθούν αντιμέτωποι με περαιτέρω προβλήματα ύδρευσης» καταλήγει ο κ. Σαμπατακάκης.
Και όμως, ο καιρός τρελάθηκε και φέτος
Την ώρα που στην Ελλάδα οι θερμοκρασίες παραμένουν πολύ πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα και η παρατεταμένη ξηρασία προκαλεί εφιάλτες, στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη επικρατεί… βαρυχειμωνιά. Τα πρωτοφανή παιχνίδια του καιρού και οι ακραίες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας αποδίδονται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στις κλιματικές αλλαγές και στην αύξηση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας.
«Εχουμε ένα παρατεταμένο κύμα καλοκαιρίας, με υψηλές θερμοκρασίες, γεγονός που δεν θεωρείται σπάνιο τα τελευταία χρόνια. Η τάση του καιρού για ολοένα και πιο ακραίες διακυμάνσεις είναι δεδομένη. Αυτή τη στιγμή επικρατεί μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην Ευρώπη σε συνδυασμό με έναν αντικυκλώνα στην περιοχή μας, που προκαλεί χιόνια και πολύ κρύο δυτικά και βόρεια και ζέστη στην Ελλάδα» αναφέρει ο κ. Μιχάλης Πετράκης, διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η συγκεκριμένη διαταραχή του καιρού, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, οφείλεται στο γεγονός ότι ιδιαίτερα ψυχρές αέριες μάζες από την Αρκτική κινήθηκαν νοτιότερα, επηρεάζοντας τη Δυτική Ευρώπη με πολλές βροχές αλλά και εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτές οι αέριες μάζες εγκλωβίστηκαν στα δυτικά και παρέμειναν σχεδόν ακίνητες, με αποτέλεσμα στα ανατολικά, δηλαδή στην Ελλάδα, να δημιουργείται μια εντελώς αντίθετη κατάσταση: Μεταφέρονται συνεχώς θερμές αέριες μάζες από τις ακτές της Αφρικής στη χώρα μας και γενικότερα στα Βαλκάνια. Παρόμοια φαινόμενα, σύμφωνα με τον κ. Πετράκη, δεν είναι πρωτοφανή για την εποχή, αλλά διαφέρουν ως προς τη διάρκεια και τη συχνότητα εμφάνισής τους.
«Οι μετεωρολογικές προβλέψεις δείχνουν ότι από την άλλη εβδομάδα σιγά σιγά θα επικρατήσουν
φθινοπωρινές συνθήκες, χωρίς ωστόσο σημαντικές βροχοπτώσεις».
πηγές:e-tipos.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου